Managing21

De Duitse luchtvaartmaatschappij Lufthansa start eind september met een verbinding tussen München en Bagdad. Daarmee is Lufthansa de eerste West-Europese luchtvaartmaatschappij die opnieuw een lijndienst naar Bagdad zal opzetten. De vluchten zullen worden uitgevoerd het Zwiterse PrivatAir, dat wekelijks vier keer naar de Iraakse hoofdstad zal vliegen. Er wordt vooral gerekend op passagiers die in Irak actief zijn in de oliesector, de bouwindustrie, de energievoorziening en de gezondheidszorg. Lufthansa bleeft twintig jaar weg uit Bagdad. Bagdad wordt echter niet de eerste bestemming van Lufthansa in Irak. In april van dit jaar opende de Duitse luchtvaartmaatschappij al een route tussen Frankfurt en de stad Erbil in het noorden van Irak. Austrian Airlines, dochter van Lufthansa, vloog al sinds vier jaar van Wenen naar Erbil.

"De economische groei van Irak trekt opnieuw consumenten aan," merkte een woordvoerder van Lufthansa op tegenover het persbureau Bloomberg. De Duitse luchtvaartmaatschappij vloog bijna vijfendertig jaar lang op de Iraakse hoofdstad, maar stopte de dienst twintig jaar geleden bij het uitbreken van de eerste Golfoorlog. Nu het echter weer stilaan een beetje veiliger wordt in Irak, wordt het echter opnieuw interessant om opnieuw op het land te vliegen. Irak wil de volgende vier jaar zijn olieproductie verdubbelen en zijn inkomsten uit ruwe olie met 60 procent opdrijven. Het land worstelt nog wel met gevoelige politieke problemen, aangezien de Iraakse regering niet door al zijn etnische en religieuze bevolkingsgroepen wordt aanvaard. Jürgen Pieper, analist bij het adviesbureau Bankhaus Metzler, stelt dat Irak op dit ogenblik nog altijd niet echt een aantrekkelijke bestemming lijkt, maar op lange termijn maakt Lufthansa volgens hem toch de juiste keuze.

"De beslissing van Lufthansa is een weerspiegeling van de historisch goede relaties tussen Duitsland en de Arabische staten," aldus Pieper. "Dergelijke positieve signalen worden in de Arabische wereld heel ernstig genomen." Lufthansa voerde tijdens de eerste vier maanden van dit jaar 1,56 miljoen passagiers naar het Midden-Oosten en Afrika. Dat is een stijging met 41 procent tegenover dezelfde periode vorig jaar. Turkish Airlines was de eerste Europese luchtvaartmaatschappij die anderhalf jaar geleden opnieuw met vluchten op Bagdad startte. Vorige maand volgde ook Etihad Airways uit Abu Dhabi. British Airways zegt voorlopig geen plannen te hebben om terug op Irak te vliegen, terwijl Air France-KLM naar eigen zeggen bekijkt of een dergelijke beslissing zinvol zou zijn. De beslissing van Lufthansa zou volgens Pieper echter ook andere Europese luchtvaartmaatschappijen kunnen aanzetten om te volgen.

Dankzij de overname van de Britse luchtvaartmaatschappij BMI wordt het Duitse Lufthansa de tweede grootste klant van de luchthaven London Heathrow, na British Airways. Lufthansa bezat al een aandeel van 30 procent in BMI, maar heeft nu ook het aandelenpakket van BMI-voorzitter Michael Bishop overgenomen. De resterende 20 procent is in handen van Scandinavian Airlines (SAS). Lufhansa maakte niet bekend hoeveel er werd betaald voor het aandelenpakket van Michael Bishop. BMI is actief op dertien Britse luchthavens, met Heathrow en Manchester als belangrijkste hubs.

BMI vervoerde het voorbije jaar 10,6 miljoen passagiers. De Britse luchtvaartmaatschappij heeft een vloot van 54 vliegtuigen. BMI controleert 11 procent van alle slots op Heathrow. Lufthansa wil de overname tegen half januari afronden. De Duitse luchtvaartmaatschappij sloot in 1989 een overeenkomst met Michael Bishop, waarbij Lufthansa bij een eventuele verkoop een voorkooprecht kon uitoefenen. Er was al geruime tijd sprake van dat Bishop zijn bedrijf van de hand wou doen. Onder meer het Arabische Etihad zou geïnteresseerd geweest zijn.

Analisten stellen dat de financiële sterkte van Lufthansa en de huidige crisis in de luchtvaartsector de Duitse luchtvaartmaatschappij toelaat om op de markt koopjes te doen. Eerder dit jaar nam Lufthansa ook al een aandeel van 45 procent in Brussels Airlines. Lufthansa vervoerde vorig jaar 83,1 miljoen passagiers. De Duitse luchtvaartmaatschappij heeft een vloot van 276 toestellen. Lufthansa vliegt wereldwijd op 209 bestemmingen. Het bedrijf kondigde onlangs wel aan dat de winst tijdens het derde kwartaal van dit jaar met 75 procent is gedaald, vooral te wijten aan hogere brandstofkosten.

De Duitse luchtvaartmaatschappij Lufthansa en Deutsche Post hebben bekend gemaakt in 2009 een luchtvracht-maatschappij te zullen opstarten. De joint-venture zou gericht zijn op vrachtvlucht en expressdiensten van en naar Azië. Daarbij zou gebruik gemaakt worden van elf geleasde toestellen van het type Boeing 777-200LRF. De eerste vlucht zou worden uitgevoerd in april 2009.

De twee partners zullen in totaal 50 miljoen euro investeren in de nieuwe maatschappij. Gemikt wordt op een jaarlijkse omzet van ongeveer 500 miljoen euro. De joint-venture zal worden geleid door Luftansa Cargo en DHL Express, dochtermaatschappij van Deutsche Post. Het gezamenlijk gebruik van de vloot moet volgens de twee partners voor een grotere efficiëntie zorgen.

De nieuwe luchtvaartmaatschappij zal vliegen op bestemmingen zoals Singapore, Bangkok, Dubai, Bombay, Shanghai, Hong Kong, Seoul, Nagoya, Chicago en New York. De thuisbasis van de nieuwe luchtvaartmaatschappij wordt de luchthaven van Leipzig, waar DHL Express later dit jaar zijn Europees distributiecentrum zal vestigen. Dat was tot nu toe in Brussel gevestigd. Lufthansa Cargo en DHL Express werken al sinds maart 2004 samen.

De luchtvaartmaatschappij British Airways heeft bekend gemaakt te overwegen om een overnamebod te doen op de Spaanse maatschappij Iberia. British Airways zou daarvoor een aantal investeerders benaderd hebben, zodat een consortium zou kunnen gevormd worden om de overname te realiseren. British Airways bezit al tien procent van het aandelenpakket van Iberia, maar heeft uitgesloten een overname alleen voor zijn rekening te nemen.

De Spaanse luchtvaartmaatschappij Iberia maakte vorige maand bekend een overnamebod ontvangen te hebben van de investeringsgroep Texas Pacific Group. Daarbij zou een bedrag van 3,4 miljard euro geboden zijn. Onlangs maakt ook de Duitse luchtvaartmaatschappij Lufthansa bekend geïnteresseerd zijn in een overname van Iberia. Lufthansa maakte daarbij gewag een principiële strategische interesse.

Er lopen al langer overnamegeruchten rond Iberia. Speculaties daarrond hebben de aandelen van de Spaanse luchtvaartmaatschappij de voorbije zes maanden met bijna tachtig procent doen stijgen. Analisten voeren aan dat een overeenkomst tussen de Verenigde Staten en Europa over operaties op elkaars grondgebied (open skies) aanleiding zal zijn tot een belangrijke consolidatiebeweging in de luchtvaartindustrie.

Indien het niet tot een liberalisatie van de luchtvaartmarkt tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie, dreigt het in de Europese luchtvaart tot een aantal belangrijke fusies te zullen komen. Dat is de mening van Wolfgang Mayrhuber, topman van de Duitse luchtvaartmaatschappij Lufthansa. De Duitse maatschappij zou volgens hem echter ook dan geen overnames overwegen.

Indien de Amerikaanse autoriteiten aan buitenlandse luchtvaartmaatschappijen geen toegeving geeft om meer dan 25 procent van de aandelen van Amerikaanse sectorgenoten te bezitten, zouden transatlantische joint-ventures volgens Mayrhuber bijzonder moeilijk worden en zou in Europa een grote consolidatiebeweging op gang kunnen komen.

De Verenigde Staten en de Europese Unie onderhandelen al jaren over een liberalisering van de transatlantische luchtvaart. Een dergelijke overeenkomst zou in de plaats komen van de bilaterale verdragen die de Verengde Staten hebben met een aantal Europese landen. Het kwam in november 2005 zelfs tot een akkoord, maar dat bleef in de lade door tegenstand van het Amerikaanse Congress.

De Amerikaanse Congressleden vielen over een voorstel om de beperkingen rond buitenlandse investeringen in Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen te versoepelen. Europees Commissaris voor transport Jacques Barrot wil de Amerikaanse Congressleden nu duidelijk maken welke de gevolgen zouden kunnen zijn van een blijvende tegenwerking.

Lufthansa zelf heeft twee jaar geleden Swiss International Air Lines opgekocht. "De Duitse luchtvaartmaatschappij staat volgens Mayrhuber echter niet onder druk om in de nabije toekomst nog verdere overnames te realiseren," meldt de krant Financial Times Deutschland.

Met nieuwjaar is het eerste internettijdperk bij de Duitse vliegtuigmaatschappij afgelopen. Dat heeft te maken met het verdwijnen van toeleverancier Connexion, een dochterbedrijf van Boeing dat gespecialiseerd was in de bouw van draadloze internetverbindingen in vliegtuigen. Omdat de activiteiten echter niet winstgevend blijken te zijn, heeft Boeing deze zomer besloten om de afdeling op te doeken.

Lufthansa had nochtans 66 van zijn 80 toestellen voor lange afstandsvluchten uitgerust met een snelle internetverbinding die zelfs boven de Atlantische Oceaan werkte. "Het product werkte perfect en de klanten waren bijzonder opgetogen," voert het magazine The Register aan. "Maar Boeing zegt dat de marktevolutie niet heeft opgeleverd wat ervan werd verwacht."

Connexion werd opgericht in april 2000, op het hoogtepunt van de dotcom-hype. In juni van datzelfde jaar werd Lufthansa de eerste luchtvaartmaatschappij die een contract afsloot met het Amerikaanse bedrijf. Andere maatschappijen zagen zich echter verplicht om kosten te besparen en voelden er niet veel voor om per vliegtuig 500.000 dollar te investeren in het draadloze internet. In 2004 en 2005 slaagde Connexion er wel in nog enkele andere contracten af te sluiten, maar de dienst bleef verlieslatend.

Boeing heeft geen plannen om de activiteiten van Connexion aan een ander bedrijf over te hevelen. Lufthansa heeft bekend gemaakt in de loop van volgend jaar een andere oplossing te zullen aanbieden.

De Duitse luchtvaartmaatschappij Lufthansa bouwt in samenwerking met Air China op de luchthaven van Peking de grootste vliegtuighangar van Azië. De onderhoudshal is 350 meter lang en 40 meter hoog. Met die omvang moet de hal ook de Airbus A380 het grootste passagiersvliegtuig van de wereld, kunnen herbergen.

De bouwkosten voor de hangar bedragen 70 miljoen euro. Met de nieuwe hangar verdubbelt de luchtvaartonderneming haar onderhoudscapaciteit. Na 2008 wil Lufthansa nog een vliegtuighal bouwen van dezelfde grootte. Peking moet door de bouw van een nieuwe vliegtuigterminal een belangrijk knooppunt worden voor vluchten met de A380.

Momenteel heeft de luchtvaartmaatschappij vijftien toestellen van het nieuwe type in bestelling staan bij het Europese luchtvaartconsortium EADS. De recent opgelopen vertragingen in productie en levering geven volgens Lufthansa geen reden tot wantrouwen. De luchtvaartmaatschappij krijgt haar nieuwe toestellen zes maanden later uitgeleverd dan gepland.